Thiemo - Beeld en Boodschap

Beste docent,

Welkom op deze speciale lespagina toebehorend aan het programma 'Beeld en Boodschap'. 

In het Nationaal Onderwijsmuseum is nu de tentoonstelling ‘Nazipropaganda voor de jeugd, 1933-1945' te zien. Deze tentoonstelling laat zien hoe kinderen werden beïnvloed door het nationaalsocialistische regime én hoe vaak dat gebeurde door het gebruik van beeld. Bij de tentoonstelling is het educatieve programma ‘Beeld en Boodschap’ ontwikkeld. In de museumworkshop staan we stil bij de historische beelden. Het heden, het nu, is echter evengoed zeer interessant studiemateriaal.  

In deze les ontvangen leerlingen uitleg over hoe beeld mensen kan beïnvloeden en wat propaganda is. Met een spel wordt getest of zij kunnen herkennen wat propaganda is. Ze ontvangen vervolgens uitleg over hoe je beeld stapsgewijs kan analyseren. In een klassikale opdracht wordt deze methode vervolgens geoefend.  

Klik hier voor een factsheet over de Thiemo-les Beeld en Boodschap.

Lesverloop Beeld en Boodschap 

Introductie (5 minuten) 
Introduceer kort het lesverloop en vertel over de lesdoelen.  

Video ‘De invloed van beeld’ (5 minuten) (https://www.youtube.com/watch?v=V3oby__aCOQ) 
Toon de video ‘De invloed van beeld’. Met deze video wordt de kennis over de invloed van beeld voorbewerkt en gesemantiseerd. Bespreek deze kort na. Wat hebben de leerlingen geleerd? Hebben de leerlingen iets nieuws geleerd? 

Propagandaspel (15 minuten) Klik hier voor PowerPoint 'Propagandaspel'
Start de PowerPoint ‘Propagandaspel’. Het spel werkt met het petje-op/petje-af-systeem. Alle leerlingen gaan staan. Vertoon de eerste slide; is dit propaganda? Als een leerling denkt ‘ja’ steekt hij/zij de handen recht in de lucht, denkt hij/zij ‘nee’ dan slaat hij/zij de armen over elkaar. Heeft een leerling een antwoord fout, dan moet hij/zij gaan zitten en doet hij/zij niet meer mee bij de volgende vragen. 

Gebruik de eerste slide als test. Bij het doorklikken naar de tweede slide komt het antwoord in beeld. Vraag leerlingen eventueel waarop zij hun keuzen baseerden. Welke eigenschap komt aan bod? In het tekstuele onderschrift of in de bijlage ‘Toelichting Propagandaspel-presentatie’ vindt u meer uitleg over de afbeelding. 

De laatst overgebleven kandidaat is de winnaar. Stopt het spel vroegtijdig, dan kan iedereen weer meedoen. Naar eigen inzicht kunt u (actuele) items uit de eigen leefomgeving aan het spel toevoegen. 

Video ‘Beeldanalyse’ (5 minuten) (https://www.youtube.com/watch?v=najmE6e6TWA) 
Toon op het digibord de video ‘Beeldanalyse’. In deze video wordt uitgelegd hoe je stapsgewijs beeld kan analyseren. Bespreek deze kort na. Wat hebben de leerlingen geleerd?  

Beeldanalyse (15 minuten)  Klik hier voor PowerPoint 'Beeldanalyse verkort'
Maak groepjes van twee of drie leerlingen. Open de PowerPoint ‘Beeldanalyse verkort’. Eén afbeelding staat hier centraal. Op elke slide staat een andere vraag. Deze vragen volgen de stapsgewijze beeldanalysemethode uit de video ‘Beeldanalyse’. Geef de leerlingen enige tijd om deze in kleine groepjes van twee of drie leerlingen te bediscussiëren. Bespreek na ongeveer twee minuten de vraag centraal. Ga dan door naar de volgende slide.  

Afsluiting (5 minuten) 
Herhaal met de leerlingen de kernelementen van de les. Wat is het verschil tussen propaganda en reclame? Hoe kan beeld je beïnvloedden? Hoe kan je beeld lezen? Moedig de leerlingen aan hun nieuwverworven analysevaardigheden regelmatig toe te passen om scherp te blijven en weerstand te kunnen bieden aan potentiële beïnvloeding van buitenaf. 

Tot slot
Vond u de les geslaagd én wilt u een vervolg? Neem dan contact op met educatie@onderwijsmuseum.nl om de mogelijkheden van een museumworkshop – inclusief tentoonstellingsbezoek - óf een gastles op locatie met gebruik van onze virtual reality-demonstratie te bespreken. Kijk ook op www.onderwijsmuseum.nl/educatie voor actuele informatie over ons aanbod.