Hitlerjunge Quex

Met een looptijd van 1 uur en 24 minuten heeft Hitlerjunge Quex de lengte van een moderne jeugdfilm. Kort genoeg om de aandacht vast te houden en een veelomvattend verhaal te vertellen.  

De film speelt zich af in de periode voordat Adolf Hitler aan de macht kwam en toont de strijd die is geleverd om de NSDAP groot te maken. De Hitlerjugend was destijds een organisatie in opkomst, maar ook één die door veel jonge mensen in de film expliciet werd afgewezen. Zij hadden wel wat beters te doen met hun tijd. De Hitlerjugend heeft in deze film dan ook de rol van underdog. Daaruit kon de kijker opmaken hoever de partij inmiddels was gekomen en hoe hard daarvoor is gevochten.   

De film volgt Heini, een jongen uit de arbeidersklasse wiens vader een fel aanhanger is van de communistische partij. Heini is een jongen waarin de kijker zich kon verplaatsen. In de openingsbeelden wordt de acteur die Heini speelt niet bij naam genoemd, in plaats daarvan staat er simpelweg ‘ein Hitlerjunge’. Elke jonge jongen werd uitgenodigd zich in Heini te verplaatsen en zijn heldendaden na te streven. Meisjes konden zich spiegelen aan Ulla, gespeeld door ‘ein Hitlermädel’. Ze heeft een kleine rol, maar deze opvallende wijze van betiteling is veelzeggend.  

De nobele idealen van de Hitlerjugend worden in de film afgezet tegen die van de communistische jeugdorganisatie. De communisten worden geportretteerd als chaotisch, onverzorgd en ongeleid: een ongeorganiseerde bende. Samenzijn draait bij hen om drank, sigaretten en seksuele toespelingen; ze drijven de spot met hun ideologische tegenhanger, de nationaalsocialisten, maar lijken zelf geen hoger doel na te streven. Ze zijn de Hitlerjugend vijandig gezind en beramen dan ook een plot om die organisatie te vernietigen. 

Heini, die door zijn vader verplicht wordt lid te worden van de communistische partij, weet dat plot te voorkomen. Hij heeft namelijk aansluiting gevonden bij de Hitlerjugend. Toen hij gedwongen mee moest op een uitstapje met de communisten, liep hij weg. Hij stuit op de nationaalsocialisten en geniet van hun gebroederlijke gezang en hun kameraadschap. Dat is waar Heini bij wil horen, niet bij de wanordelijke communisten. Helaas komt uit dat Heini ‘het lek’ is en is zijn leven in gevaar.  

Indirect zorgt Heini's verraad van de communistische jeugdpartij ervoor dat zijn moeder zichzelf van het leven beroofd, Heini op sterven na dood is én dat hij wordt opgevangen door de Hitlerjugend. Het laat zien dat het lidmaatschap van deze jeugdorganisatie garant staat voor kameraadschap, vriendschap voor het leven, saamhorigheid en beschaafd plezier. Een organisatie is waar elke jonge Duitser bij zou willen horen, waar hij alles voor zou willen geven.  

Ook Heini betaalt uiteindelijk met zijn leven. Hij wordt in de val gelokt door leden van de communistische partij en met een zakmes neergestoken. Zijn kameraden vinden hem, stervend op een kermisplein. Met zijn laatste adem zet Heini het Horst Wessel-lied in, wat vervolgens door zijn kameraden uit volle borst wordt meegezongen. Zijn sterfscene gaat over in een wapperende swastika-vlag en beelden van marcherende troepen, massabijeenkomsten en algemeen gejubel over de NSDAP. Een koor neemt het gezang over. 

Hitlerjunge Quex is een film die jonge Duitsers laat zien welke idealen zij na moeten streven en dat zij bereid moet zijn hun leven te geven voor partij en vaderland. 

Adolf Hitler, Rudolf Hess, Joseph Goebbels en andere naziprominenten woonden de première bij. Goebbels noemde de film een groot succes, het was volgens hem een uiterst geslaagde eerste poging om met moderne middelen de ideeën en de wereld van het nationaalsocialisme in beeld te brengen. In januari 1934, vijf maanden na de première hadden meer dan één miljoen mensen de film bekeken.