Gestolde schooltijd, circa 1910

Is het een klassenfoto? Het gebouw rechts lijkt op een dorpsschooltje, omstreeks 1900. Zittend in de schoolbankjes is het vanuit het lokaal niet mogelijk door de hoge ramen naar buiten te kijken. Dat zou de aandacht maar afleiden. 

Als je goed kijkt, zie je ook oudere kinderen en volwassenen op de foto staan. Zijn dit de juffen en de kwekelingen? De man met de pet rechts achter lijkt niet op een hoofdmeester. Schoot de schoolfotograaf na zijn gewone werk ook een kiekje met de kinderen en enkele andere dorpsbewoners? 

Het is hartje winter. De schoolkinderen dragen hun zondagse kleding, wat er weer op kan wijzen dat het een klassenfoto is. Maar heel goed is het niet te zien, omdat de meesten winterjasjes dragen. Behalve de twee meisjes met de witte schorten rechts voor in beeld en nog wat andere kinderen, die zich staan te verkleumen. Zo koud is het. 

Op de raamlijst rechts op de foto ligt sneeuw. Wie zijn deze kinderen? Wat is er van hen geworden? Waar is de foto gemaakt? Deze foto is bijzonder. Op de voorste rij heeft de derde leerling van links een hondje op schoot. Waar komt dat hondje vandaan? Waarom mocht dat hondje ook op de foto? 

Vragen zonder antwoord. De geschiedenis is een mestvaalt, waarop alles en iedereen verdwijnt. Alleen deze klassenfoto, gestolde schooltijd, is er nog en wordt gekoesterd in het Onderwijsmuseum. 

Jacques Dane